
Δρ Ελπινίκη Νίνου: Όπως στο θέατρο, έτσι και στην επιστήμη, το κλειδί της επιτυχίας είναι η ομαδικότητα!
Νίκη Μιχαλοπούλου
Magazine / Συνεντεύξεις , Επιστήμη , Mentoring
Σε αυτή τη συνέντευξη, έχουμε τη χαρά να παρουσιάσουμε τη Δρ. Κατερίνα Μπριτζολάκη, μια εκ των συνιδρύτριων του μη κερδοσκοπικού μας οργανισμού Greek Women in STEM, και πολύτιμη μέντορα. Με καταγωγή από την Κρήτη, η Δρ. Μπριτζολάκη ξεκίνησε το ακαδημαϊκό της ταξίδι στο Πανεπιστήμιο Κρήτης, όπου απέκτησε το πτυχίο της στη Βιολογία. Από νωρίς συνειδητοποίησε την αγάπη της για την έρευνα και αποφάσισε να ακολουθήσει αυτόν τον δρόμο, ξεκινώντας ένα ιδιαίτερο ταξίδι σε Ευρώπη και Ηνωμένες Πολιτείες για να συνεχίσει τις σπουδές της. Μετά την ολοκλήρωση των διδακτορικών σπουδών της στις Νευροεπιστήμες στο Πανεπιστήμιο του Dayton, συνέχισε την ακαδημαϊκή της καριέρα ως Μεταδιδακτορική Ερευνήτρια στο Πανεπιστήμιο Cornell. Εκεί βρέθηκε σε ένα κομβικό σημείο της καριέρας της, το οποίο την οδήγησε σε μια μοναδική στροφή στην επαγγελματική της πορεία.
Σήμερα, εκτός από τη συμβολή της στον οργανισμό μας, η Κατερίνα είναι Ανώτατη Διαχειρίστρια Έργου (Senior Project Manager) στον τομέα της Υγειονομικής Περίθαλψης και των Επιστημών Ζωής στην PreScouter Inc., μια στρατηγική συμβουλευτική εταιρεία που δραστηριοποιείται στην διασταύρωση της επιστημονικής καινοτομίας και της επιχειρηματικής ανάπτυξης. Ζει στο Κονέκτικατ των ΗΠΑ, αγαπά να ταξιδεύει σε όλο τον κόσμο και να φιλοξενεί φίλους και οικογένεια, μοιράζοντας την αγάπη της για την ελληνική κουζίνα. Με μια εντυπωσιακή πορεία καριέρας, είμαστε βέβαιες ότι η εμπειρία της θα σας εμπνεύσει!
Κατερίνα, ας ξεκινήσουμε με το ακαδημαϊκό σου υπόβαθρο. Πώς εμπνεύστηκες να σπουδάσεις Βιοϊατρική και να εξειδικευτείς στις Νευροεπιστήμες κατά τη διάρκεια των διδακτορικών σου σπουδών; Ήταν κάτι που σε ενδιέφερε πάντα ή αναπτύχθηκε αργότερα στις σπουδές σου;
Ήξερα από νεαρή ηλικία ότι ήθελα να σπουδάσω Βιολογία, όμως για χρόνια δυσκολευόμουν να προσδιορίσω με ακρίβεια ποιος ήταν ο τομέας που με ενθουσίαζε πραγματικά. Είχα στο μυαλό μου το στερεότυπο ότι η Νευροεπιστήμη ήταν αποκλειστικά για τους πραγματικά χαρισματικούς και ότι εγώ δεν ήμουν «αρκετή» για να ανήκω εκεί. Παρ’ όλα αυτά, ήμουν σίγουρη ότι ο τομέας της Βιοϊατρικής ήταν ο ευρύτερος τομέας στο οποίο ήθελα να εξελιχθώ.
Η πρώτη μου επαφή με την έρευνα επιβεβαίωσε αυτό το ενδιαφέρον και πάθος για την έρευνα στις βιοεπιστήμες. Ήξερα ότι ήθελα να συμβάλω σε ουσιαστικές επιστημονικές ανακαλύψεις∙ ανακαλύψεις που θα μπορούσαν να ρίξουν φως σε ανθρώπινες ασθένειες και ίσως να οδηγήσουν σε καλύτερες θεραπείες και πιο θετικά κλινικά αποτελέσματα για τους ασθενείς. Η απόφαση να συνεχίσω με μεταπτυχιακές σπουδές στον τομέα ήρθε φυσικά.
Κατά τη διάρκεια του μεταπτυχιακού, έλαβα πιο εξειδικευμένες γνώσεις, και η Νευροβιολογία ήταν βασικό μέρος του προγράμματος σπουδών μου. Τότε ήταν που ήρθε μια καθοριστική συνειδητοποίηση: ενώ μέχρι τότε είχα ασχοληθεί με τη Μοριακή Βιολογία και τη Μικροβιολογία - πεδία στα οποία ένιωθα ασφαλής - δεν ήταν αυτά που με ενθουσίαζαν πραγματικά. Η πολυπλοκότητα του εγκεφάλου, η σχεδόν μυστηριακή του φύση, με τράβηξαν με έναν τρόπο που δεν είχα ξαναζήσει.
Αποφάσισα να αφήσω πίσω μου τους φόβους και τις προκαταλήψεις και να κυνηγήσω αυτό που πραγματικά με γοήτευε. Έτσι βρέθηκα να κάνω διδακτορικό στις Νευροεπιστήμες, με εστίαση στην πειραματική νευροψυχοφαρμακολογία.
Μετά την μεταδιδακτορική σου έρευνα, αποφάσισες να αφήσεις την ακαδημία για έναν πιο διοικητικό και στρατηγικό ρόλο. Τι σε οδήγησε να πάρεις αυτή την απόφαση;
Μετά από σχεδόν 15 χρόνια στην ακαδημαϊκή έρευνα, έφτασα σε ένα σημείο καμπής. Άρχισα να αναρωτιέμαι αν ο δρόμος της ακαδημαϊκής καριέρας ήταν ακόμη αυτός που ήθελα να ακολουθήσω και κατά πόσο η δουλειά μου είχε τον αντίκτυπο που είχα ονειρευτεί στην ευρύτερη κοινωνία. Αν και πιστεύω βαθιά στη σημασία της βασικής έρευνας για την επιστημονική πρόοδο, ένιωθα πως κάτι έλειπε· η έλλειψη άμεσης εφαρμογής και μετάφρασης των ερευνητικών αποτελεσμάτων σε απτές λύσεις για τους ασθενείς.
Έτσι, άρχισα να διερευνώ πιθανούς ρόλους στη βιομηχανία, αναζητώντας έναν χώρο όπου θα μπορούσα να προωθήσω την καινοτομία και να συνεισφέρω σε πραγματική αλλαγή. Αρχικά, πίστευα πως η φυσική μετάβαση θα ήταν ένας παραδοσιακά ερευνητικός ρόλος στο R&D μιας φαρμακευτικής εταιρείας. Όμως όσο αναλογιζόμουν τη έως τότε διαδρομή μου, τόσο συνειδητοποιούσα πως τα χρόνια της έρευνας, έστω και πολύ παραγωγικά με είχαν εξαντλήσει σε κάποιο βαθμό, και ένιωσα περισσότερο έλξη προς την ηγεσία, τη στρατηγική και τη διοίκηση.
Τότε, σχεδόν τυχαία, μια αγγελία εργασίας από την PreScouter εμφανίστηκε στο inbox μου, προτεινόμενη από μια φίλη που είχε ακούσει για την εταιρεία. Θυμάμαι ακόμα τα λόγια της: «Φαίνεται ότι ψάχνουν κάποια σαν εσένα.» Αν και αρχικά ήμουν επιφυλακτική, αφού δεν είχα εξοικείωση με τον χώρο της στρατηγικής συμβουλευτικής, αποφάσισα να τολμήσω. Κατά τη διάρκεια της διαδικασίας των συνεντεύξεων, έγινε ξεκάθαρο πως υπήρχε κοινό όραμα. Οι αξίες της ομάδας, η αποστολή της εταιρείας και οι δικές μου δεξιότητες έδεναν με φυσικό τρόπο. Κι έτσι ξεκίνησε ένα νέο, συναρπαστικό κεφάλαιο.
Ποιος είναι ο τρέχων ρόλος σου; Ποιες είναι οι κύριες αρμοδιότητές σου και πώς μοιάζει η καθημερινότητά σου;
Στον ρόλο μου ως Senior Project Manager σε μια εταιρεία στρατηγικής συμβουλευτικής (strategic consulting) όπως η PreScouter, κινούμαι στον πυρήνα της στρατηγικής ανάπτυξης και της επιχειρησιακής διαχείρισης στον χώρο της Υγείας και των Βιοεπιστημών. Πέρα από τη διαχείριση των έργων για λογαριασμό πελατών, έχω και ενεργό ρόλο στην καθοδήγηση ανερχόμενου ταλέντου στο consulting, βοηθώντας τους να κατανοήσουν τις προκλήσεις και τις ευκαιρίες του κλάδου.
Καθημερινά ηγούμαι και συντονίζω ποικίλα έργα που επικεντρώνονται στην καινοτομία. Οι πελάτες μας απευθύνονται σε εμάς για υποστήριξη με ποικίλους τρόπους, ανάλογα με τις ανάγκες τους, όπως για παράδειγμα σε νέες επενδύσεις Έρευνας και Ανάπτυξης (R&D), στον εντοπισμό στρατηγικών ευκαιριών ανάπτυξης ή στη διεύρυνση της παρουσίας τους σε νέες αγορές.. Μια τυπική ημέρα μου συνδυάζει τη στρατηγική επίβλεψη έργων, τη διαχείριση τεχνικών θεμάτων και την επιχειρηματική ανάπτυξη. Ασχολούμαι τόσο με τη συγγραφή προτάσεων για νέα έργα όσο και με τη διατήρηση και ενίσχυση σχέσεων τόσο με τωρινούς όσο και πιθανούς μελλοντικούς πελάτες και συνεργάτες.
Παράλληλα, αφιερώνω ένα σημαντικό κομμάτι του χρόνου μου στην εκπαίδευση και υποστήριξη της διεθνούς ομάδας μου, φροντίζοντας να έχουν τα εργαλεία και την αυτοπεποίθηση για να ανταποκρίνονται σε κάθε πρόκληση.
Σε τελική ανάλυση, μπορεί να έχω πολλούς ρόλους, αλλά πάνω απ’ όλα βλέπω τον εαυτό μου ως καταλύτη καινοτομίας. Αυτό που με κινητοποιεί είναι η επίλυση σύνθετων προβλημάτων και η συμβολή σε ουσιαστικές αλλαγές στον χώρο της υγείας.
Περισσότερο από οτιδήποτε άλλο, η μεγαλύτερη φιλοδοξία μου είναι να δημιουργήσω μια διαρκή κληρονομιά μέσω των καθοδηγούμενών μου, ενδυναμώνοντας νέες γυναίκες στα STEM ώστε να εξελιχθούν σε δυναμικές, επιτυχημένες επαγγελματίες ενώ ζουν μια γεμάτη ζωή. Θέλω να αποτελώ ένα υγιές παράδειγμα για το πώς οι γυναίκες μπορούν να είναι ηγέτιδες, αφοσιωμένες μητέρες και ολοκληρωμένα άτομα, και όλα μαζί.
Ποιες δεξιότητες απέκτησες κατά τη διάρκεια της ακαδημαϊκής σου πορείας που ήταν απαραίτητες για τη μετάβαση στον τρέχοντα ρόλο σου;
Ένα πράγμα που πάντα τονίζω στις/στους mentees μου, και γενικότερα με όποια άτομα είναι πρόθυμα να ακούσουν, είναι πως η ακαδημαϊκή μας διαδρομή μάς εφοδιάζει με πολύ περισσότερες δεξιότητες απ’ όσες συνήθως αντιλαμβανόμαστε. Η πρόκληση δεν είναι μόνο να τις καλλιεργήσουμε, αλλά κυρίως να τις αναγνωρίσουμε και να τις αντιστοιχίσουμε με τις κατάλληλες επαγγελματικές ευκαιρίες.
Στη δική μου περίπτωση, είχα την τύχη να κάνω το διδακτορικό μου σε ένα νέο και δυναμικό εργαστήριο, όπου η προσαρμοστικότητα, η αποτελεσματικότητα και η επινοητικότητα ήταν απαραίτητες, καθώς τα διαθέσιμα μέσα ήταν περιορισμένα. Αυτό το περιβάλλον με βοήθησε να αναπτύξω αυτοπειθαρχία, προσοχή στη λεπτομέρεια, αναλυτική σκέψη και ικανότητα επίλυσης προβλημάτων. Παράλληλα, η υποτροφία του διδακτορικού μου είχε και διδακτικές υποχρεώσεις, πράγμα που σημαίνει πως δίδασκα καθ’ όλη τη διάρκεια των σπουδών μου. Η εμπειρία αυτή με βοήθησε να μάθω πώς να εξηγώ πολύπλοκες έννοιες με απλό τρόπο, να καθοδηγώ και να υποστηρίζω άλλους, διαμορφώνοντας έτσι και τη δική μου προσέγγιση και φιλοσοφία ως μέντορας.
Η έρευνα, από τη φύση της, απαιτεί ανθεκτικότητα. Όποιος έχει ολοκληρώσει έναν προχωρημένο τίτλο σπουδών γνωρίζει καλά πόσο κρίσιμη είναι η οργάνωση, ειδικά όταν προσπαθείς να ισορροπήσεις ανάμεσα στην επαγγελματική και την προσωπική ζωή. Πέρα από την ακαδημαϊκή εμπειρία, πάντοτε έδινα αξία στην ηγεσία και στην προσφορά. Από νεαρή ηλικία συμμετείχα ενεργά σε μη κερδοσκοπικούς οργανισμούς, υπηρέτησα σε επιτροπές και συνέβαλα στην οργάνωση συνεδρίων. Όλες αυτές οι εμπειρίες ενίσχυσαν τις ηγετικές και στρατηγικές μου δεξιότητες, λειτουργώντας συμπληρωματικά με την τεχνική μου κατάρτιση.
Πιστεύω ακράδαντα ότι πέρα από τα επιστημονικά επιτεύγματα, οι λεγόμενες προσωπικές δεξιότητες (soft skills) είναι 100% μεταφέρσιμες και, σε πολλές περιπτώσεις, είναι αυτές που κάνουν τη διαφορά σε οποιαδήποτε καριέρα.
Τι σε ενθουσιάζει περισσότερο στον τρέχοντα ρόλο σου;
Δεν υπάρχει ποτέ μια βαρετή μέρα! Καμία δεν μοιάζει με την προηγούμενη. Τη μία στιγμή μπορεί να εμβαθύνω στο επιστημονικό τοπίο πιθανών νέων θεραπευτικών στόχων για σοβαρές ασθένειες και την επόμενη να αναλύω τάσεις στον τομέα των ιατρικών συσκευών ή να εκτιμώ τις πιθανές επιπτώσεις, σε παγκόσμια κλίμακα, αποφάσεων ή αλλαγών από ρυθμιστικές αρχές όπως ο Οργανισμός Τροφίμων και Φαρμάκων των ΗΠΑ (FDA). Η φυσική μου περιέργεια υπήρξε πάντα η κινητήρια δύναμη στην πορεία μου - τόσο στην ακαδημαϊκή όσο και στην επαγγελματική. Ο σημερινός μου ρόλος τροφοδοτεί αυτή την περιέργεια καθημερινά, διατηρώντας ζωντανό το ενδιαφέρον και τον ενθουσιασμό μου.
Περισσότερο όμως από τη διαρκή πνευματική πρόκληση, εκείνο που με ευχαριστεί πραγματικά είναι να βλέπω τον αντίκτυπο της δουλειάς μας στον πραγματικό κόσμο. Έχω την τύχη να συνεργάζομαι με εξαιρετικά ικανούς ανθρώπους που διαμορφώνουν το μέλλον της υγείας. Και το πιο όμορφο είναι ότι μπορώ να πω με σιγουριά πως, με κάποιον τρόπο, είχα και εγώ συμβολή σε αυτή την αλλαγή.
Πώς φαντάζεσαι τον εαυτό σου τα επόμενα χρόνια; Ποιο είναι το ιδανικό σου πλάνο επαγγελματικής εξέλιξης;
Φιλοδοξώ να συνεχίσω να εξελίσσομαι στον χώρο των βιοεπιστημών και της υγειονομικής περίθαλψης, προωθώντας την καινοτομία και διαμορφώνοντας το μέλλον του κλάδου. Στόχος μου είναι να εξελιχθώ περαιτέρω σε έναν ηγετικό ρόλο όπου θα μπορώ να έχω σημαντικό αντίκτυπο στη στρατηγική ανάπτυξη και τη λήψη αποφάσεων.
Ωστόσο, αναγνωρίζω επίσης τους πολλούς ρόλους που καλούνται να ισορροπήσουν οι γυναίκες· καριέρα, οικογένεια και προσωπική ευημερία. Πέρα από τις επαγγελματικές φιλοδοξίες, η διατήρηση μιας ισορροπίας μεταξύ της εργασίας και της προσωπικής μου ζωής είναι εξίσου σημαντική. Θέλω να συνεχίσω να είμαι ευτυχισμένη και στους δύο τομείς, αποδεικνύοντας ότι η επιτυχία δεν χρειάζεται να έρχεται εις βάρος της προσωπικής εκπλήρωσης.
Περισσότερο από οτιδήποτε άλλο, η μεγαλύτερη φιλοδοξία μου είναι να δημιουργήσω μια διαρκή κληρονομιά μέσω των καθοδηγούμενών μου, ενδυναμώνοντας νέες γυναίκες στα STEM ώστε να εξελιχθούν σε δυναμικές, επιτυχημένες επαγγελματίες ενώ ζουν μια γεμάτη ζωή. Θέλω να αποτελώ ένα υγιές παράδειγμα για το πώς οι γυναίκες μπορούν να είναι ηγέτιδες, αφοσιωμένες μητέρες και ολοκληρωμένα άτομα, και όλα μαζί.
Εκτός από τον ρόλο σου ως Senior Project Manager στον τομέα της Υγειονομικής Περίθαλψης, έχεις επίσης έναν σημαντικό ρόλο στην οργάνωσή μας ως συν-ιδρύτρια και Αντιπρόεδρος Εξωτερικών Σχέσεων. Ποιες είναι οι κυρίαρχες κοινές δεξιότητες που χρησιμεύουν και στους δυο ρόλους; Πώς συμβάλλει η εθελοντική σου εργασία στην προσωπική και επαγγελματική σου ανάπτυξη;
Αυτό που κάνουμε στις Greek Women in STEM απαιτεί πολλές από τις ίδιες δεξιότητες που εφαρμόζω στον επαγγελματικό μου ρόλο στο consulting. Ηγούμενη του τμήματος Εξωτερικών Σχέσεων του οργανισμού, ο στόχος εμένα και της ομάδας μου είναι η εξασφάλιση και ενίσχυση συνεργασιών με τη βιομηχανία, η εξασφάλιση χρηματοδότησης και η διαμόρφωση της εικόνας και του brand μας. Όλα αυτά αντικατοπτρίζουν πτυχές της συμβουλευτικής διαχείρισης. Η ευρηματικότητα, η αποτελεσματική επικοινωνία, η οργάνωση και η ηγεσία είναι κρίσιμες για την επίτευξη των στόχων μας. Η εμπειρία μου ως στρατηγική σύμβουλος συχνά συμπληρώνει τη δημιουργική μου πλευρά, βοηθώντας να γίνει η οργάνωση πιο επαγγελματική και να εφαρμόσω εταιρικές στρατηγικές προσαρμοσμένες στις ανάγκες ενός μη κερδοσκοπικού οργανισμού.
Δουλεύοντας στον τομέα της στρατηγικής συμβουλευτικής φυσικά καλλιεργεί μια νοοτροπία βελτίωσης διαδικασιών, και αυτή είναι κινητήρια δύναμη για να διασφαλίσω ότι το Greek Women in STEM συνεχώς εξελίσσεται και ενδυναμώνεται. Από την άλλη, ο ρόλος μου στο Greek Women in STEM προσφέρει έναν διαφορετικό τύπο εκπλήρωσης για εμένα. Μου δίνει τη δυνατότητα να είμαι δημιουργική και να έχω αντίκτυπο με τρόπους που υπερβαίνουν τον επαγγελματικό μου ρόλο. Η συνεργασία με καταπληκτικά ταλαντούχες γυναίκες από διαφορετικές επαγγελματικές πορείες, υπόβαθρα και μέρη με έχει βοηθήσει να εξελιχθώ σε μια πιο συμπεριληπτική και αποτελεσματική ηγέτιδα.
Το πιο σημαντικό είναι ότι η εθελοντική μου προσφορά μου φέρνει χαρά. Το να βλέπω τον απτό αντίκτυπο που έχουμε στην επόμενη γενιά γυναικών στα STEM, σε Ελλάδα και Κύπρο, είναι βαθιά εκπληρωτικό. Μέσω του Mentoring, χτίζω ήδη την κληρονομιά που φιλοδοξώ να αφήσω. Το να βλέπω τις καθοδηγούμενές μου να ανοίγουν τα φτερά τους είναι συγκινητικό, και το να γνωρίζω ότι η καθοδήγησή μου παίζει ρόλο στην επιτυχία τους είναι μία από τις πιο ικανοποιητικές εμπειρίες της ζωής μου.
Ως πολύτιμη μέντορας στην κοινότητα των Greek Women in STEM, ποια κοινή συμβουλή θα έδινες στις/στους περισσότερες/ους από τις/τους καθοδηγούμενες/ους σου και γιατί;
Θα προσπαθήσω να περιορίσω τις σκέψεις μου σε τέσσερις βασικές αρχές που ελπίζω όλοι και όλες να υιοθετήσουν:
Βρείτε την Κατερίνα στο LinkedIn.
Νίκη Μιχαλοπούλου
Δανάη Κορρέ
Στέλλα Τέλλιου
Μαρία Κουμούρη